Arılı köyü, Yukarı Mahalle’de bulunan tarihi çeşme, Türk ve Rum halklarının bir arada yaşadığı dönemlerin tanığı olarak bugün hala ayakta duruyor.
Arılı köyü, Yukarı Mahalle’de bulunan tarihi çeşme, Türk ve Rum halklarının bir arada yaşadığı dönemlerin tanığı olarak bugün hala ayakta duruyor. O yıllarda yapılan çeşme, bu gün yaklaşık 150 yaşında ve halen faal olarak kullanılıyor.
Çeşme’nin tarihi ile ilgili Gümüşkoza’ya açıklamalarda bulunan Emekli Öğretmen Süleyman Eryılmaz, eskiden köylerinin Balayie köyü, mahallelerinin ise Afsallı mahallesi olarak adlandırıldığını belirterek; “Ben şu an 75 yaşındayım. Haliyle çeşmenin yapılışı ile ilgili çok fazla bilgiye sahip değilim. Öğrendiğim kadarıyla çeşme köyümüzde Türk ve Rum halklarının beraberce yaşadığı dönemlerden kalma. Köyümüzün eskilerinden olan Ömer Ağa tarafından, Rum halkından da maddi destek alınarak yaptırılmış olan çeşmenin kevenk veya kefeki taşı olarak bilinen taşlarının da Çit deresinden getirildiği anlatılır” dedi.
Çeşmenin ilk yapıldığında 6 kemerli olduğunu kaydeden Eryılmaz, “1950’li yıllarda dere yatağından gelen büyük bir sel ile birlikte çeşmemiz büyük oranda tahrip olmuştu. Ben o zaman daha 3-5 yaşındaydım. Dere havzası kısa olmasına rağmen yağan şiddetli yağmurla birlikte gelen selden yıkılan çeşmemiz, köylülerimizin yardımıyla aslına uygun olmakla beraber yeniden yapılmıştı. Yalnız ilk yapımının aksine çeşme 4 kemer olarak tamir edildi. Bu gün de aynı şekildedir” diye konuştu.
Çeşme kurnasında yer alan aslan başının çeşmeye sonradan eklendiğini dile getiren Eryılmaz, “Bu taş Ankara’da yıktırılan tarihi bir binanın enkazından buraya getirilmiş. Muhtemelen o da en az 100 yaşındadır. Molozların arasından alınan taş, köyümüze getirilerek kurnaya dönüştürüldü. Simgesel bir anlamı var. Açıkçası çeşmemize de güzel bir hava kattı” ifadelerini kullandı.
Çeşme ile ilgili olarak Karadeniz Kültür envanterinde yer alan bilgiler ise şu şekildedir;
“Yığma yapım sistemi ile inşa edilen yapıda malzeme olarak kesme taş kullanılmıştır. Arılı Köyü Yukarı Mahalle’de yer almaktadır. Genişliği 5,58 metre, yüksekliği ise 2,56 metredir. Tek cepheli çeşme, beşik tonozludur. Bir diğerinden daha yüksek olan iki parçadan oluşan L tipi yalağı bulunmaktadır. Yalak kısmı beton malzeme ile yenilenmiştir. Yapının üst örtüsü günümüzde sac malzeme ile örtülmüştür ve çeşme önünde yarı açık mekân oluşturmuştur. Tek lülesi bulunmaktadır. Çeşmenin suyu aslan kafası formlu kabartmanın ağız kısmından akmaktadır.”
Yorum Yazın