Son günlerde sosyal medyada Gümüşhaneli kimliği hakkındaki paylaşımlar dikkat çekiyor. Genel olarak olumlu yorumlar ağırlıklı olsa da eleştiriler de yok değil. Hal böyleyken Gümüşkoza gazetesi yıllar önce Washington’da yayınlanan Sunday Star gazetesinin Gümüşhane makalesini gündeme taşıyor.
Son günlerde sosyal medyada Gümüşhaneli kimliği hakkındaki paylaşımlar dikkat çekiyor. Genel olarak olumlu yorumlar ağırlıklı olsa da eleştiriler de yok değil. Hal böyleyken Gümüşkoza gazetesi yıllar önce Washington’da yayınlanan The Sunday Star gazetesinin Gümüşhane makalesini gündeme taşıyor.
28 Aralık 1930 tarihli gazetenin 25’nci sayfasın da sağ alt köşede yer alan ancak yazar isminin zikredilmediği makale; “Dedikodu, Hırsızlık, Cinayet ve Hastalık, Gümüşhane'de Bilinmiyor” başlığı ile veriliyor.
“Dedikodu, Hırsızlık, Cinayet ve Hastalık, Gümüşhane'de Bilinmiyor
GÜMÜŞHANE, Türkiye — Gümüşhane ili ve çevre köylerinde dedikodu, soygun ve cinayet bilinmiyor. Kapılar geceleri bile kilitlenmiyor, dükkân sahipleri huzur içinde kahvehaneye gidiyor, eşyalarını yüce Allah'ın şefkatine bırakıyor.
Eğer biri sokakta cüzdanını düşürürse endişelenmesine ve polis karakoluna koşmasına gerek yok; Yoldan geçen birinin peşinden koşacağından ve bir kuruş bile eksik olmadan çantasını ona vereceğinden emin olacaktır.
Osduk köyünde yaşayanlar 40 yıldır tanık olarak bile mahkemeye çıkmıyor. Gümüşhaneli kadınlar, kapalı mekânda dedikodu yapmak için yan komşularına gitmiyorlar. Kafalar pencerelere yaklaşmıyor ve yoldan geçenlerin faaliyetlerini gözetlemiyor. Burada kadınlar tarlalarda çalışmakla, meyveleri, özellikle de elmaları toplamak ve bunları pazar için ayırmakla meşguller. Dedikodu yapmaya ne zamanları ne de istekleri var.
Gümüşhane, doktorların ve eczacıların geçimini sağlayamadığı Türkiye'nin gerçek cennetidir. Hava ve suyun mükemmelliği nedeniyle ilaca yılda yalnızca 250 dolar harcandığı tahmin ediliyor. Eczacılar açlıkla karşı karşıya ve dükkânlarını kapatmak zorunda kaldılar. Belediye eczane açtı ama daha sonra bu da kapatıldı ve artık bütün şehirde kimyager yok, eczaneye de ihtiyaç yok.
Gümüşhaneliler, "Günde bir elma doktoru uzak tutar" sözünün doğru olduğunu kanıtladı. Her tarla enfes meyvelerle, elma ağaçlarıyla dolu, isteyen gidip karnını doyurup, gönlüne göre toplayabilir. Mütevazı bir miktar para karşılığında büyük, yuvarlak elmalarla yetiniyorlar, bu nedenle çocuklar gün boyu elma yiyorlar ve pembe yanakları Türkiye'deki pek çok varlıklı ebeveyni kıskandırıyor.
Dedikodu yapmayan, yalan söylemeyen, öldürmeyen bu insanlara Allah verimli topraklar ve bolluk vermiş. Elma ve armudun 10 poundu 20 sentten satılıyor, etin poundu ise yaklaşık 10 sentten satılıyor. En iyi tereyağının 1 poundu 30 senttir.
Gümüşhane meyvesi İstanbul'a ve Türkiye'nin diğer şehirlerine bol miktarda sevk edilmektedir. Ama aynı elmalar İstanbul'da kilosu 20 sente satılıyor. Fiyatlardaki bu muazzam artışın nedeni ulaşım eksikliğidir. Ulaşım eksikliği Türkiye’nin sıkıntılarının ana kaynaklarından biri oldu. Türkiye'nin toprakları verimli, meyve ve sebze bol olmasına rağmen bunlar yetiştikleri köy ve şehirlerin dışına gönderilemiyordu. Bu nedenle köylüler yalnızca ev tüketimini karşılamaya yetecek kadar meyve ekiyor veya yetiştiriyordu. Daha fazla üretirlerse mallar ellerinde kalıyor ve çürüyordu.
Ülke bu büyük eksikliğin farkına varmıştır ve köylülerin ürünlerini pazarlamasına yardımcı olmaya çalışmaktadır. İsmet Paşa'nın gayretleri sayesinde her yıl Türkiye'nin çeşitli şehirleri demiryolları ile birbirine bağlanıyor. Bir gün Türkiye de soğuk hava depolarıyla donatılmış trenlere kavuşacak. Et, meyve ve sebzeyi bir ucundan diğer ucuna taşıyacak. Tıpkı Amerika'nın yapmayı başardığı gibi.”
· * 1 pound = 0,45359237 kilogram
· * 100 sent= 1 ABD Doları
· *Osduk: Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı Nişantaşı köyünün 1959 yılına kadar kullanılan eski adıdır.
· *28 Aralık 1930 tarihli Amerikan Gazetesinin genç cumhuriyetin demiryolu ağıyla örülmesi noktasında Atatürk’ü değil de İsmet Paşa’yı ön plana çıkartması da dikkat çekici.
Yorum Yazın